Sint Nicolaas en de kerstsok

Waar komt de kerstsok nou eigenlijk vandaan en waarom hangt hij eigenlijk bij de haard?

Deze ontzettend Amerikaanse gewoonte op kerstavond krijgt ook in Nederland steeds meer voet aan land. Zo komt deze van oorsprong Nederlandse folklore weer terug naar waar hij vandaan komt!

Het verhaal begint namelijk met Sint Nicolaas. Sint Nicolaas leefde waarschijnlijk rond de vierde eeuw na Christus. Na zijn dood werd hij door de katholieke kerk heilig verklaard en hij werd op veel plekken in Europa vereerd. Wanneer na de reformatie Nederland verandert van een katholiek naar een protestant land, komt er een verbod op heiligenverering. Sinterklaas wordt dan alleen nog plaatselijk gevierd, in landen als Duitsland en Engeland wordt Sinterklaas naar Kerstmis verplaatst. Hier ontstaat dan ook Santa Claus/de kerstman!

Het schoenzetten met Sinterklaas bestond al in de vijftiende eeuw, op Sinterklaasavond werd door de Sint Nicolaaskerk wat geld in schoenen gestopt en dit werd aan de armen geschonken. Grappig genoeg verschilt de oorsprong van deze gewoonte van die van de kerstsok!

De meest populaire legende gaat namelijk als volgt:

Een rijke koopman met drie dochters was al zijn geld kwijtgeraakt (soms wordt gesteld dat hij was beroofd, soms dat hij weduwnaar was geworden, wat het ook zou zijn geweest). Voor vrouwen in die tijd was het belangrijk om te trouwen, maar als vrouwen trouwden moest er een bruidsschat worden betaald aan de bruidegom en zijn familie. De berooide koopman kun zich dus geen huwelijk (en goede toekomst) veroorloven voor zijn dochters. Sint Nicolaas was dit ter ore gekomen en wilde helpen. Op een nacht ging hij naar het huis van de koopman en gooide drie zakjes met goudstukken door de schoorsteen… in de sokken die aan de rand van de haard hingen te drogen! Mensen die dit hoorden gingen massaal sokken ophangen in de hoop dat hen hetzelfde zou overkomen.

Dit is een van de variaties van het verhaal trouwens, hoe het precies is gegaan weet niemand uiteraard meer…

Tegenwoordig hebben veel mensen natuurlijk geen haard meer, dus nu de traditie weer opleeft zien we ze in allerlei kleuren en maten of zelfs voorzien van namen, hangen aan (hout)kachels, vensterbanken, aan een mooie slinger of aan de trap. Genoeg gelegenheid om je creativiteit erop los te laten!